Pierwsze wzmianki o liturgii tego dnia odnajdujemy już w pamiętnikach Egerii (IV w.), która przekazała nam opis celebracji liturgicznych Kościoła jerozolimskiego. Wierni gromadzili się już wcześnie rano na uczczeniu krzyża., a koło południa zbierali się ponownie na liturgii słowa, w czasie której centralne miejsce zajmował opis Męki Pańskiej, przeplatany śpiewami hymnów i psalmów. Po raz trzeci zbierali się w bazylice Anastasis, by wysłuchać opisu złożenia ciała Chrystusa do Grobu.
Wielki Piątek to drugi dzień Triduum Paschalnego: Upamiętnia on wydarzenia z życia Jezusa od pojmania Go w ogrodzie Getsemani, aż do Jego śmierci na krzyżu. W tym dniu nie sprawuje się Eucharystii.
Od godziny 700 można było adorować Pana Jezusa w Ciemnicy. O godzinie 1730 rozpoczęła się Droga Krzyżowa, a o 1800 Liturgia Męki Pańskiej, która składa się z czterech części:
• Liturgii Słowa,
• Adoracji Krzyża,
• Komunii Św.
• przeniesienia Pana Jezusa do Grobu Pańskiego.
Dzisiaj Liturgia zaczyna się bardzo wymownie, bo w pełnej ciszy, nie ma śpiewu, dzwonków. Ołtarz jest zupełnie obnażony: bez krzyża, bez świec, bez obrusów. Ksiądz Proboszcz pada na twarz przed ołtarzem i następuje dłuższa chwila milczenia, bo Tajemnicy Wielkiego Piątku nie da się wyrazić słowami, trzeba pomilczeć, trzeba się bardzo uniżyć przed Panem Bogiem. Postawy celebransa i zgromadzenia jasno to wyrażają.
Po modlitwie wstępnej czytane jest proroctwo z Księgi proroka Izajasza i fragment Listu do Hebrajczyków - Liturgia Słowa, i czytana Męka Pańska według Ewangelii Św. Jana.
Po krótkiej homilii, którą wygłosił Ks. Paweł Płaziak, rozpoczęła się uroczysta modlitwa wstawiennicza, w której Kościół poleca Bogu siebie i cały świat, wyrażając w ten sposób pragnienie samego Chrystusa: aby wszyscy byli zbawieni. Szczególnie przejmujące są modlitwy o jedność chrześcijan, prośba za niewierzących i za Żydów.
W miejscu, gdzie we Mszy św. jest Modlitwa Eucharystyczna, w Wielki Piątek jest Adoracja Krzyża. Ta tradycja liturgiczna zaczerpnięta została z liturgii jerozolimskiej. Po odkryciu w IV wieku relikwii Krzyża Świętego, w Wielki Piątek w Jerozolimie oddawano temu Krzyżowi cześć.
Od V Niedzieli Wielkiego Postu krzyże były zasłonięte, a dziś Kapłani na powrót pokazują Go nam, wiernym.
Kapłan odsłania kolejno fragmenty krzyża, po którym woła: "Oto drzewo krzyża, na którym zawisło zbawienie świata". Rozpoczyna się adoracja, podczas której kapłani i wierni poprzez ucałowanie krzyża oddają mu hołd.
W pierwszej kolejności Krzyż adorowali Kapłani i Siostry Zakonne
oraz Liturgiczna Służba Ołtarza.
Po adoracji krzyża jest Komunia Święta. W historii było tak, że Komunia św. w Wielki Piątek raz była, a raz jej nie było. Były tradycje, zgodnie z którymi Komunia św. w Wielki Piątek nie miała sensu, bo jest to sakrament Zmartwychwstałego, a tu celebrujemy liturgię krzyża. W tej chwili Kościół przyjął, że Komunia w Wielki Piątek jest udzielana.
Ostatnią częścią liturgii Wielkiego Piątku jest procesja do Grobu Pańskiego. Przy dźwięku kołatek, odbywa się procesja z Najświętszym Sakramentem do Bożego Grobu, gdzie odbywa się adoracja w ciszy. Biały welon przykrywający monstrancję symbolizuje całun, jakim przykryto ciało Jezusa po Jego śmierci.
Tutaj wierni mogą adorować Pana Jezusa do północy z podziałem:
• do 2000 - adoracja prywatna
• 2000 - 2100 - adorują Róże Różańcowe i Matki,
• 2100 - 2200 - adoruje Grupa Biblijna i Duchowa Adopcja,
• 2200 - 2300 - adoruje Młodzież
• 2300 - 2400 - adorują Ojcowie.
Podobnie jak w ubiegłym roku, przy Grobie Pańskim została postawiona Straż Grobowa. Tą zaszczytną funkcję pełnią strażacy.
Zapraszamy do obejrzenia galerii zdjęć: Wielki Piątek.